حق ارث و شرایط برخورداری جنین از آن از دیدگاه فقه امامیه، حقوق مصر و افغانستان

دوره 5، شماره 47، خرداد 1402، صفحات 67 - 77

نویسندگان : عبدالعزیز بیانی *

چکیده :
به نخستین دوران شکل گیری حیات انسان که در رحم مادر قرار دارد، در ادبیات فقهی و حقوقی «جنین» یا «حمل» اطلاق می‌گردد. با توجه به این‌که «جنین» به لحاظ و ضعیت و موقعیت خاصی که دارد، بیش‌تر از هر زمان دیگر در معرض آسیب پذیری ‌بوده و از دید پژوهشگران کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است؛ لذا ضروت ایجاب می‌کند پژوهش مناسبی در این زمینه انجام شود، بدین جهت تحقیق حاضر نگاره‌ای است که با روش تطبیقی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای به بررسی حق ارث و شرایط بر خورداری جنین از آن از دیدگاه فقه امامیه، حقوق مصر و افغانستان پرداخته و به نتایج زیر دست یافته است: از دیدگاه هرسه نظام حقوقی جنین دارای شخصیت حقوقی مشروط شناخته شده و با دو شرط موجود بودن در هنگام ایجاد حق و زنده متولد شدن، از حق ارث بر خوردار می‌شود. موجود بودن جنین در زمان ایجاد حق، با اماره قانونی نسب، حد اقل و حد اکثر مدت حمل احراز می‌گردد، اقل مدت حمل در فقه امامیه شش ماه و در حقوق مصر و افغانستان نه ماه است. اکثر مدت حمل در فقه امامیه بر اساس رای مشهور نه ماه و از نگاه حقوق مصر و افغانستان یک سال است. جنین ناشی از تلقیح مصنوعی در صورتی که از ترکیب اسپرم و تخمک زوجین به وجود آمده باشد مثل جنین طبیعی همَه احکام قرابت و آثار حقوقی جنین طبیعی بر آن مترتب است. جنین ناشی از تلقیح مصنوعی پس از فوت مورِّث، از ترکه مورِّث ارث نمی‌برد.

کلمات کلیدی :
ارث جنین، ارث جنین در حقوق مصر و افغانستان، شرایط برخورداری جنین از ارث، ارث جنین در فقه امامیه، حقوق مالی جنین