مروری بر مفهوم و اهداف منظر شهری

دوره 5، شماره 47، خرداد 1402، صفحات 1 - 18

نویسندگان : فائزه صیدی نژاد * و حسین عباسی

چکیده :
این مطالعه مفاهیم نظری و عملی مروری بر مفهوم و اهداف منظر شهری را شناسایی می کند که می تواند برای شهرهای دیگر در حال گذار مفید باشد. همچنین رابطه متقابل بین بوم شناسی منظر، تجربه زیبایی‌شناختی و هویت منظر شهری را در زمینه دگرگونی چشم‌انداز پایدار برجسته می‌کند. این امر به ویژه در زمینه های شهری که به سرعت در حال توسعه هستند، مهم است. درک پویایی این روابط متقابل می‌تواند راه را برای بینش بهتر شیوه‌های پایدار در محیط‌های شهری هدایت کند و بر نیاز به تحقیقات بیشتر تأکید کند. لذا پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه کیفی، به بررسی مروری بر مفهوم و اهداف منظر شهری می پردازد. روش های استنادی و توصیفی تحلیلی است که، روش معتبر اینترنتی و مکتوب معتبر و روش کتابخانه ای به منابع مرتبط، مطالعه شد و تعاریف منظر شهری و اهداف منظر شهری، مطالعه و تحلیل شد. کلمات کلیدی انتخاب شده برای جستجو به سه جزء اصلی تقسیم شدند: زیبایی شناسی، هویت و بوم شناسی. روش ما برای غربالگری ادبیات مربوطه از دستورالعمل‌های بررسی‌های سیستماتیک با ترکیب کلمات کلیدی انتخابی ما پیروی می‌کند. یک بررسی اولیه ادبیات با استفاده از سه پایگاه داده انجام شد: Science Direct، Scopus و MDPI. مقالات در صورتی گنجانده می‌شوند که: بین سال‌های 2013 و 2023 و 1391 تا 1401 منتشر شده باشند. پس از خواندن 790 مقاله برای تعیین اینکه کدام مقاله مرتبط هستند و موارد تکراری را حذف کرد، 43 مقاله معیارهای انتخاب را داشتند. و روش گلوله برفی به شناسایی سایر نشریات با استفاده از فهرست یا استنادات مقاله برای افزایش اطلاعات، دستیابی به نتایج واقعی تر و پوشش تمام تحقیقات مرتبط اشاره دارد. در نهایت، مجموعه داده شامل 24 سند، شامل سه فصل کتاب، 19 مقاله کنفرانس و 2 پایان نامه بود که همگی بین سال‌های 2013 و 2023 و 1391تا1401 منتشر شده‌اند. با توجه به رویکردهای پیشنهادی، مشخص شد که سه عامل زیبایی‌شناسی، هویت و بوم‌شناسی از اهداف اصلی منظر شهری در طراحی‌ها و تحقیقات هستند. به عبارت دیگر می توان گفت تمامی طراحی ها و تحقیقات در منظر شهری بر این سه هدف اصلی متمرکز شده است. مابقی این مقاله تلاش می‌کند با نگاهی بین‌رشته‌ای گسترده‌تر به زیبایی‌شناسی منظر و شناسایی پتانسیل‌های جهت‌گیری‌های جدید تحقیق، و دست زدن به معرفت‌شناسی پژوهش‌های زیبایی‌شناسی منظر، از پارامترهای این بحث فراتر رود.

کلمات کلیدی :
منظر شهری، زیبایی‌شناسی، هویت، بوم‌شناسی