حقوق شهروندی در چرخه دادرسی عادلانه و روش‏های نظارت بر حُسن اجرای آن

دوره 6، شماره 61، مرداد 1403، صفحات 35 - 53

نویسندگان : حمیدرضا ترک زاد * و جواد نادری عوج بغزی و سامان اوجاقلوشهابی

چکیده :
حقوق شهروندی یکی از حقوق مقدس انسانی، طبیعی و ذاتی و جزء جدا نشدنی حیات بشری است. توقع رسیدن به جامعه‏ای متعال و پویا، بدون در نظر گرفتنِ حقوق شهروندان و تاکید بر حُسن اجرای آن بس انتظاری بیهوده است؛ لذا ضرورت دارد که قانونگذار به رعایت حداکثری حقوق شهروندی و نظارت آن توجه ویژه‏ای داشته باشد. گر چه حمایت از حقوق شهروندی در کلیه مراحل زندگی بشر اهمیت دارد، لیکن حفظ حقوق شهروندان در چرخه دادرسی به دلیل این که قضات محاکم و ضابطان قضایی در مقام احقاق حق شهروندان هستند، از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف مقاله حاضر، اجرای هرچه بهتر حقوق شهروندی در فرآیند دادرسی، اصول نظارتی و تبیین دقیق ضمانت اجراهای نقض می‏باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و ازنظر شیوه، کیفی است. از آن جایی که حقوق شهروندی محتمل است به وسیله سایر شهروندان ویا مقامات دولتی به معنای اعم، نقض گردد؛ در این مقاله مساله نقض حقوق شهروندی در فرآیند دادرسی (ضابطان، دادسرا، دادگاه و اجرای حکم) مورد بررسی قرار می‏گیرد.

کلمات کلیدی :
شهروند، حقوق شهروندی، دادرسی عادلانه، نظارت