دوره 4، شماره 41، آذر 1401، صفحات 34 - 48

نویسندگان : آنوش سادات امینی نسب* ¹ ، رسول رحیمی آلوقره ²

چکیده :
این پژوهش جهت ارزیابی ریسک محیط زیستی گودال های آتش چاه های نفت میدان نفتی یاران شمالی در تالاب هورالعظیم به روش Bow- tie در سال 1400 انجام گرفت. Bow-tie از روش‌هاي مفيد در حوزه مديريت ريسك می‌باشد که ايده اوليه آن در دانشگاه کوئينزلند استراليا و توسط هازن در سال 1979 ارائه شده است. در این پژوهش ابتدا خطرات ناشی از وجود گودال‌های آتش میدان نفتی یاران شمالی شناسایی شد، سپس خطرات وجود چاله‌های آتش به روش Bow-tie تجزیه و تحلیل گردید. خطرات در مرکز نمودار Bow-tie، علل بروز خطرات و موانع بروز خطرات در سمت چپ، و پیامد خطرات چاله‌های آتش و اقدامات کنترلی در سمت راست نمودار Bow-tie وارد شده و در نهایت برای تجزیه و تحلیل علل وقوع خطرات از روش آنالیز Bow-tie استفاده شد. ارتباط بین فعالیت- تهدید و پیامد نشان دهنده آن بود که بیشترین پیامد مربوط به شکستگی دیواره‌های چاله آتش(مرگ ماهیان و سایر جانداران آبزی، کاهش زیباشناختی تالاب به دلیل سواحل آلوده، آلودگی آب های زیر زمینی، مرگ پرندگان آبزی و کنار آبزی، کاهش منابع ماهیگیری، کاهش تنوع و زادآوری گونه‌های جانوری، تغییر زیست گاه و ممانعت از کلونی سازی جانوری و تهدیدات انسانی به دلیل آلودگی محصولات غذایی) و بیشترین تهدیدها مربوط به آتش سوزی چاله‌های آتش (صاعقه، عدم رعایت دستورالعمل ها و مقررات استانداردها، عدم مهارت نیروی انسانی، عدم رعایت فاصله ایمن با چاله آتش و اعمال خرابکارانه و تروریستی) بود. نتایج نشان داد استفاده از نرم افزار Bow Tie ProTM یک روش مناسب برای تحلیل ریسک محیط زیستی در مدیرت چاله‌های آتش میدان نفتی یاران شمالی است و این روش تحلیل ریسک می‌تواند برای جلوگیری از تهدیدات و کاهش پیامد حوادث مورد توجه قرار گیرد.

کلمات کلیدی :
Bow-tie، ارزیابی ریسک، هورالعظیم، یاران شمالی، میدان نفتی