دوره 6، شماره 62، شهریور 1403، صفحات 34 - 42

نویسندگان : حفیظ‌الله محبی* ¹

چکیده :
از دست دادن هر عزیز، همراه با اندوه و ماتم است. انسان در طول زندگی خود به‌طور مداوم با فقدان‌های مختلف روبه‌رو بوده و یاد گرفته است که با این فقدان‌ها کنار بیاید. هر نوع از دست دادن یا تهدیدی ممکن است واکنش سوگ را به دنبال داشته باشد که یک پاسخ طبیعی است و شامل افکار، احساسات و رفتارهای متنوعی می‌شود که در مراحل مختلف بروز می‌کند. این واکنش‌ها در میان افراد، جوامع و فرهنگ‌های گوناگون متفاوت است و اغلب با احساسات و تجربیات دشوار همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اختلالات سوگ ناشی از فوت خویشاوندان درجه‌یک به علت بیماری کووید-19 در شهر مزار شریف انجام شد. این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی و تحلیل مسیر است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام افرادی بود که در سال 1400 یکی از اعضای نزدیک خانواده خود (همسر، برادر، خواهر، والدین و فرزندان) را به علت کووید-19 از دست داده بودند. داده‌ها از طریق پرسشنامه‌های آنلاین جمع‌آوری شدند که لینک آنها در شبکه‌های اجتماعی برای افراد انتخاب شده ارسال شد. نتایج آزمون‌های نرمالیتی (کولموگروف-اسمیرنوف و شاپیرو-ویلک) نشان داد که توزیع داده‌ها برای متغیرهای سطح سوگ، افسردگی، اضطراب و کیفیت زندگی نرمال است. تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که سطح سوگ به‌طور مثبت و معناداری با افسردگی و اضطراب و به‌طور منفی با کیفیت زندگی مرتبط است. همچنین، تحلیل مسیر نشان داد که سوگ از طریق افزایش افسردگی و اضطراب به‌طور غیرمستقیم بر کاهش کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارد. این نتایج نشان‌دهنده اهمیت توجه به حمایت‌های روانی و مداخلات درمانی برای افراد داغدیده است تا از بروز مشکلات روانی شدیدتر جلوگیری شود. پیشنهاد می‌شود که برنامه‌های مشاوره‌ای و حمایتی ویژه‌ای برای این افراد طراحی و اجرا گردد.

کلمات کلیدی :
سوگ، افسردگی، اضطراب، کیفیت زندگی، کووید-19، تحلیل مسیر