منطقه خلیج فارس به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع عظیم انرژی، با چالش‌های ژئوپلیتیکی، هویتی و اقتصادی روبرو است. رقابت‌های منطقه‌ای، تضادهای هویتی ایرانی-اسلامی و عربی-اسلامی و مداخلات فرامنطقه‌ای، این منطقه را به سیستمی پیچیده و آشوبناک تبدیل کرده است. دیپلماسی هوشمند با بهره‌گیری از قدرت نرم، به‌ویژه از طریق فوتبال، فرصتی برای مدیریت این چالش‌ها و تقویت همگرایی منطقه‌ای فراهم می‌کند. این پژوهش جایگاه فوتبال را در دیپلماسی هوشمند کشورهای خلیج فارس، به‌ویژه قطر و عربستان سعودی، در چارچوب نظریه‌های پیچیدگی و آشوب بررسی می‌کند تا چگونگی استفاده از آن برای کاهش تنش‌ها، تقویت نفوذ بین‌المللی و ایجاد نظم منطقه‌ای پایدار تبیین شود. پژوهش با گونه توصیفی-تحلیلی و رویکرد کیفی انجام شد و داده‌ها از اسناد، گزارش‌های بین‌المللی و تحلیل محتوای رسانه‌ای جمع‌آوری شدند. چارچوب نظری بر اساس نظریه‌های پیچیدگی و آشوب تدوین شد و مطالعه موردی کشورهای کلیدی منطقه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که فوتبال به عنوان مجذوب کننده ناآشنا، الگوهای غیرخطی دیپلماسی را تقویت کرده و با میزبانی رویدادهایی مانند جام جهانی 2022، به کاهش تنش‌ و برندسازی ملی کمک کرده است. سرمایه‌گذاری در باشگاه‌های بین‌المللی، نفوذ فرهنگی و اقتصادی را افزایش داده است. در نهایت، دیپلماسی فوتبال در خلیج فارس، با ایجاد شبکه‌های چندسطحی و بهره‌گیری از پویایی‌های آشوبناک، ابزاری انعطاف‌پذیر برای مدیریت بحران‌ها و تقویت همگرایی منطقه‌ای است.

دیپلماسی هوشمند خلیج فارس دیپلماسی فوتبال قدرت هوشمند پیچیدگی و آشوب