ثبت نام
ورود به صفحه کاربری
صفر تا صد چاپ کتاب شما

binder-right6

binder-right5

img6.jpg

binder-left1

 

 

 

علوم و تحقیقات

فناوری‌های نوین مالی و تنظیم‌گری در بانکداری اسلامی: واکاوی چالش‌ها و ارائه یک چارچوب نظارتی پیشنهادی
دوره 7، شماره 77، آذر 1404، صفحات 1 - 14
نویسندگان : میلاد شاهواروقی فراهانی* 1، غلامرضا محمودی 2
1- معاونت برنامه ریزی و نظارت اعتباری بانک کارآفرین، ایران، تهران
2- معاونت برنامه ریزی و نظارت اعتباری بانک کارآفرین، ایران، تهران
چکیده :
مقدمه و هدف: ظهور و گسترش شتابان فناوری‌های نوین مالی (فین‌تک)، چالش‌ها و فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را پیش‌روی نظام مالی متعارف و همچنین بانکداری اسلامی قرار داده است. این مقاله با هدف واکاوی عمیق این پدیده و تبیین الزامات یک چارچوب تنظیم‌گری هوشمند، انعطاف‌پذیر و منطبق با شریعت برای یکپارچه‌سازی موفقیت‌آمیز فین‌تک در اکوسیستم بانکداری اسلامی نگاشته شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که چگونه می‌توان میان ضرورت نوآوری مالی و پایبندی به اصول ثابت شریعت اسلامی، هم‌زیستی و تعادل ایجاد کرد. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع نظری-تحلیلی بوده و با بهره‌گیری از روش "توصیفی-تحلیلی" و با اتکا به مطالعات "کتابخانه‌ای" انجام شده است. داده‌های مورد نیاز از طریق بررسی اسناد بالادستی، مقالات علمی معتبر بین‌المللی، گزارش‌های نهادهای تنظیم‌گر (مانند IFSB و AAOIFI)، قوانین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مصوبات شورای فقهی گردآوری شده است. روش تحلیل داده‌ها، "تحلیل محتوای کیفی" با رویکرد استنباطی بوده که به ارائه یافته‌ها و پیشنهادهای راهبردی منجر گردیده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که فناوری‌هایی همچون بلاک‌چین (به‌ویژه برای انتشار صکوک دیجیتال و قراردادهای هوشمند شرعی)، بانکداری باز و هوش مصنوعی (در حوزه اعتبارسنجی و نظارت شرعی)، بیشترین سازگاری و پتانسیل را برای توسعه بانکداری اسلامی دارند. با این حال، مهم‌ترین چالش‌های شناسایی‌شده در سه محور دسته‌بندی (شرعی، نظارتی و عملیاتی) قرار دارند نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تنظیم‌گری در عصر فین‌تک، نیازمند گذار از رویکردهای سنتی و ایستا به سمت "تنظیم‌گری پاسخگو" و "هوشمند" است. یک چارچوب نظارتی اثربخش برای فین‌تک اسلامی که لازم است چند وجهی باشد و بر چند رکن اصلی مانند مشارکت فعال و مستمر هیأت‌های نظارت شرعی در فرآیند طراحی محصولات، توسعه استانداردهای ملی و بین‌المللی برای فناوری‌های کلیدی مانند قراردادهای هوشمند شرعی، تقویت همکاری‌های بین‌المللی میان نهادهای تنظیم‌گر کشورهای اسلامی و غیره استوار باشد.در نهایت، آینده بانکداری اسلامی در گرو توانایی آن در بهره‌گیری از فرصت‌های فناوری، در چارچوب اخلاقی و ارزشی خود است.